Özet

Bu çalışmanın amacı Türkçe öğretmeni adaylarının hazırlıksız konuşmaya yönelik algılarını metaforlar aracılığıyla tespit etmektir. Olgubilim (fenomenoloji) yöntemiyle gerçekleştirilen çalışmada öğretmen adaylarının algılarını tespit etmek amacıyla araştırmacılar tarafından Hazırlıksız Konuşma Görüş Formu geliştirilmiş, formla ilgili alanın üç uzmanından görüşler alınmış ve forma son şekli verilmiştir. Çalışmanın örneklemi uygun örnekleme yöntemiyle oluşturulmuştur. Çalışmaya Hacettepe Üniversitesi, Gazi Üniversitesi ve Ondokuz Mayıs Üniversitesi’nde öğrenim görmüş ve görmekte olan 30 öğretmen adayı gönüllü olarak katılmıştır. Çalışmanın verileri anket yöntemiyle toplanmış, toplanan veriler içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Çalışmanın sonucunda öğretmen adaylarının %50’sinin hazırlıksız konuşmayla ilgili kaygı yansıtan metaforlar ürettikleri tespit edilmiştir. Formda yer alan diğer maddeler katılımcıların hazırlıksız konuşmaya yönelik hissettikleri duyguların sebeplerinin anlaşılması amacıyla analiz edilmiştir. Katılımcıların kaygı duymalarının sebeplerinin konuşma planlayamama, düşünceleri organize edememe ve konuşma sürecini kontrol altında tutamama olduğu tespit edilmiştir. Öğretmen adaylarının hazırlıksız konuşmanın pedagojik öneminin farkında oldukları ve kendi öğrencilerine hazırlıksız konuşma öğretimi verme konusunda istekli oldukları anlaşılmıştır. Çalışmanın sonunda konuşma eğitimi sürecine yönelik birtakım önerilerde bulunulmuştur.